Teknoloji Portföyü Analiz Modeli: Türkiye’de Bir Rüzgâr Enerjisi Uygulaması

Abstract

Yenilenebilir enerji kaynakları, enerji ihtiyacının karşılanmasında geleneksel enerji kaynaklarına önemli bir alternatif olarak ortaya çıkmıştır. Dünya genelinde olduğu gibi Türkiye'de de rüzgâr enerjisi, yenilenebilir enerji kaynaklarından elektrik üretiminde en hızlı gelişen teknolojilerden biridir. Yenilenebilir enerji kaynakları arasında rüzgâr enerjisinin payı, özellikle 2000 yılı sonrasında artış göstermiştir. Rüzgâr enerjisi sektörü, değerleri, amaçları ve ilgi alanları farklılıklar gösteren gruplardan oluşmaktadır. Sektörde yer alan gruplar için rüzgâr enerjisi projelerinde dikkate alınması gereken faktörleri bir sistem bakışı ile ele alan bir karar destek sistemi bulunmamaktadır. Bu çalışma kapsamında, Rüzgâr Enerji Santrali (RES) projelerinin teknoloji portföyü analizinin yapılmasına imkân sağlayan Rüzgâr Enerjisi Teknoloji Portföyü Analiz Modeli (RETPAM) geliştirilmiştir. RETPAM, RES projelerinin sosyal, teknik, ekonomik, çevresel ve politik amaçlar açısından değerlendirilmesine imkân tanımaktadır. Modelde, Çok Kriterli Karar Verme Yöntemleri (ÇKKVY)'nden Analitik Hiyerarşi Süreci (AHS) ve Çok Amaçlı Fayda Analizi kullanılmış olup, model Excel ortamında kodlanmıştır. RETPAM, Türkiye'de farklı coğrafi bölgelerde konuşlanmış ve birbirlerine yakın kurulu güçlere sahip üç farklı RES projesinin değerlendirilmesinde kullanılmıştır. Uygulamada, bölgesel farklılıkların sosyal, teknik, ekonomik, çevresel ve politik amaçlar üzerindeki etkilerinin görülmesi hedeflenmiştir. Sonuçlar, RES projelerinin bölgesel farklılıklarının, sırasıyla, en fazla çevresel, teknik, sosyal ve ekonomik amaçlar üzerinde etkili olduğunu göstermiştir

Renewable energy sources have emerged as an important alternative to conventional energy sources to meet the energy needs. Wind energy is one of the fastest growing technologies in electricity production from renewable energy sources in Turkey as well as globally. The share of wind energy among the renewable energy sources has shown an increase, especially after the year 2000. Wind energy has broad stakeholder groups whose objectives, values, and interests can differ. There does not exist a decision support system that takes into account the factors to be considered in wind energy projects in a holistic manner for these groups. In this study, based on the aforementioned determination, Wind Energy Technology Portfolio Analysis Model (RETPAM) that enables the technology portfolio analysis of Wind Energy Power Plant (WPP) projects has been developed. RETPAM allows WPP projects to be assessed from social, technical, economic, environmental, and political perspectives. RETPAM has been developed by using Analytic Hierarchy Process (AHP) and Multi-Attribute Utility Analysis as Multi Criteria Decision Making Methods (MCDM) and coded in Excel®. RETPAM has been used to evaluate three different WPP projects with close installed capacities that have been deployed in different geographical regions in Turkey. The purpose of the application has been to determine the effects of regional differences on social, technical, economic, environmental and political objectives. The results indicate that based on a sequence regional differences of WPP projects are more effective on environmental, technical, social, and economic decision factors