Esnek kuantum noktacık tabanlı platformlarda üretilen yenilikçi organik ışık saçan diyotlar
Özet
Işık saçan organik diyotlarda renk saflığı ve dalga boyunun ayarlanabilmesini
sağlamak için kuantum noktacıkları kullanmak büyük önem arz etmektedir. Yarı
iletken koloidal kuantum noktacıklar biyo-teknolojiden opto-elektroniğe uzanan geniş
bir yelpazede ışık hasadı uygulamaları için oldukça önemli malzemelerdir. Birkaç
nanometreden onlarca nanometreye uzanan fiziksel boyutları, kuantum noktacıkların
kuantum mekaniksel özelliklerini ön plana çıkarır. Boyutlarının değiştirilmesiyle optik
ışıma ve soğurma tayflarının değişimi, dar ışıma tayfları, yüksek kuantum
verimlilikleri ve uzun süreli ışıma kararlılıkları kuantum noktacıkları diğer ışık saçan
organik boya ve floroforlardan üstün hale getirmektedir.
Bu proje kapsamında yüksek verimli, Cd içermeyen, InP-tabanlı InP/ZnS
kuantum noktacık yarıiletken malzemeleri sentezlendi. Geliştirdiğimiz sentez reçetesi
sayesinde kuantum verimlilik değerlerini yeşil ışık yayan kuantum noktacıklarda
%90’lara yükseltmeyi ve renk saflığının göstergesi olan FWHM değerini ise 44 nm’ye
kadar düşürmeyi başardık. Sentezlenen kuantum noktacıklar polimer içerisine
gömülerek polimerik filmler hazırlandı ve bu polimerik filmler içerisindeki donor ve
acceptor kuantum noktacıklar arasındaki enerji transferi araştırıldı. Ayrıca Cd
içermeyen bu yarıiletken nanokristaller mavi LED üzerinde renk dönüşüm ajanları
olarak kullanılarak beyaz ışığın tüm parametreleri araştırıldı ve kullanılan yöntem ile
teorik hesaplamalar sayesinde kaliteli beyaz ışık üretimi gerçekleştirildi. Yüksek
miktardaki renk saflığından dolayı Cd-tabanlı CdSe/ZnS kuantum noktacıkları da
beyaz ışık üretiminde kullanılmak üzere sentezlendi. %98 kuantum verimliliğine ve
27 nm FWHM değerine ulaşıldı. Gerek CdSe temelli, gerekse InP temelli malzemeler
için gerçekleştirilen bu çalışmalarda bu malzemeler için dünyadaki en yüksek kalite
değerlerine ulaşılmıştır. Sentezlenen numuneler ile kendi başına durabilen esnek
polimerik filmler üretildi ve yüksek saflıkta ışık yayan kuantum noktacıklar içeren
polimerik filmler sayesinde yüksek kalitede beyaz ışık elde edildi.
Son olarak, üniversitemize OLED üretim sistemi alt yapısının kurulmasını
takiben farklı mimarilere sahip OLED cihazları üretildi. Ayrıca son yıllarda kuantum
noktacık içeren OLED cihazlarındaki gelişmeler ışığında laboratuvar ortamında
sentezlediğimiz kuantum noktacıkları OLED mimarisi içerisinde verimli bir şekilde
kullanmayı ve esnek özellikteki OLED cihazını aktif bir şekilde çalıştırmayı başardık.
Üretilen cihazların karakterizasyonu sonucunda kuantum noktacık içeren OLED
cihazının daha verimli ve kararlı olduğu anlaşıldı. Bu doğrultuda üniversitemiz
laboratuvarında üretilen en verimli OLED cihazının üzerine projede açıklandığı
şekliyle kendi başına durabilen esnek filmler konularak kaliteli beyaz ışık elde edildi.
Dünyada ilk kez bu yaklaşımla üretilen yüksek kalitedeki beyaz ışığın ve sunulan bu
yaklaşımın yeni teknolojilerle birlikte aktif bir şekilde kullanılacağını düşünmekteyiz. Using colloidal quantum dots in organic light emitting diodes in order to provide color purity
and wavelength tunability is an important aspect. Semiconductor colloidal quantum dots are
important materials for wide range of light harvesting applications ranging from
biotechnology to optoelectronics. Their physical sizes from few to tens of nanometers allow
them to exhibit quantum mechanical size effects. The emission wavelength and absorption
profile tunability by changing the size, narrow emission spectral width, high quantum yield
and long term photostability make quantum dots a superior material compared to other
fluorescent agents like organic dyes and fluorophores.
In this project, highly efficient Cd-free InP-based InP/ZnS QDs semiconductor nanocrystals
were synthesized. Given to the improved synthesis recipe, we successfully increased the
quantum efficiency of the green emissive QDs up to 90% and decreased the FWHM value,
which is the indicator of the color purity, down to 44 nm. Synthesized QDs were embedded
in polymeric matrix and energy transfer in polymeric film between donor and acceptor
quantum dots was explored. Furthermore, all white light parameters were investigated by
using Cd-free nanocrystals as a color converter with the integration of blue LED. Owing to
the used method and theoretical calculations, high quality white light generation were
carried out. We also synthesized Cd-based CdSe/ZnS QDs due to the high color purity of
their emission. Quantum efficiency and FWHM of the synthesized sample was found 98%
and 27 nm, respectively. Polymeric free-standing films were produced by using synthesized
samples and high quality white light was generated thanks to the highly efficient white light
materials.
Finally, following the establishment of the OLED manufacturing infrastructure in our
university, we succeed to use our QDs efficiently in the OLED architecture and to produce
flexible OLED devices. We found out that QD incorporated OLED devices are more efficient
than OLED devices without using QDs. High quality white light was generated by using
highly flexible polymeric QD-films hybridized with blue emissive OLED device, which was
produced in our laboratory during the project. We think that generated high quality white
light and presented approach, which is the first time in the world, in this project will be used
in new technologies