AHP-based evaluation of the suitability of public facilities: The case of Melikgazi, Kayseri
Özet
Public facilities in urban areas, such as those for health and education, are expected
to meet various humanitarian requirements. It is important to ensure that these facilities
are suitable in all aspects in the urban areas. The aim of this thesis is to evaluate the
suitability of public facilities proposed by zoning plans in the study area of Melikgazi
District, Kayseri Province, by integrating Analytic Hierarchy Process and Geographic
Information Systems. To evaluate the suitability, health facilities, green areas,
kindergarten areas, primary school areas, secondary school areas, high schools and
mosque areas proposed in the zoning plan were analyzed by considering the main criteria
and sub-criteria determined within the scope of population density, transportation
facilities and technical infrastructure services. The criteria were reclassified with
Geographic Information Systems using the Analytic Hierarchy Process to calculate
weight values for the Weighted Overlay and Weighted Sum analyses. The analyses
identified non-suitable areas, suitable areas, and very high suitable areas. The study area
was evaluated comparatively for each public facility using Weighted Overlay and
Weighted Sum analyses to identify areas with suitable results and those in need of new
public facilities. The results indicate that the primary school and mosque areas have
suitable results, but other public facilities are still needed in areas close to the center with
high population density Kamu tesisleri, kentsel alanda insanların sağlık ve eğitim gibi öncelikli ihtiyaçlarını
karşılayan alanlar olduğu için bu tesislerin kentsel alanda pek çok açıdan uygun olması
beklenmektedir. Bu tezin amacı, Kayseri İli Melikgazi İlçesinde belirlenen çalışma
alanında, imar planları ile önerilmiş kamu tesislerinin uygunluğunun, Analitik Hiyerarşi
Süreci ve Coğrafi Bilgi Sistemleri’nin entegre edilerek değerlendirilmesidir. Uygunluk
değerlendirmesi yapabilmek için imar planında önerilmiş sağlık tesisleri, yeşil alanlar,
anaokulu alanları, ilkokul alanları, ortaokul alanları, liseler ve cami alanları; nüfus
yoğunluğu, ulaşım imkanları ve teknik altyapı servisleri kapsamında belirlenen ana
kriterler ve alt kriterler dikkate alınarak analiz edilmiştir. Coğrafi Bilgi Sistemleri ile
yeniden sınıflandırılan kriterlerin Analitik Hiyerarşi Süreci ile ağırlık değerleri
hesaplanarak, Weighted Overlay ve Weighted Sum analizleri uygulanmıştır. Her iki
analiz sonucunda da uygun olmayan alanlar, uygun alanlar ve çok uygun alanlar
saptanmıştır. Her bir kamu tesisi için Weighted Overlay ve Weighted Sum analiz
sonuçlarının karşılaştırmalı değerlendirmesi yapılarak çalışma alanında uygun sonuç
veren bölgeler ve yeni kamu tesisine ihtiyaç duyan bölgeler tespit edilmiştir. Elde edilen
sonuçlara göre ilkokul ve cami alanları uygun sonuç ortaya koymuşken çalışma alanının,
özellikle nüfus yoğunluğunun yüksek olan merkeze yakın bölgelerinde diğer kamu
tesislerine hala ihtiyaç duyduğu tespit edilmiştir.