TÜRKİYE’NİN 1970’Lİ YILLARI VE MİLLİYETÇİ CEPHE HÜKÜMETLERİ

Abstract

Türkiye’nin 1970'li yılları, Cumhuriyet dönemi siyasî tarihinin en buhranlı yıllarından birisi olma özelliği taşır. “Ara Rejim” şeklinde bir askeri vesayetin yaşandığı dönemin ilk yıllarında ortaya çıkan partiler üstü hükümet modeli ülkenin temel sorunlarını çözemediği gibi bunların daha da kronik bir durum kazanmasına sebep oldu. Ara Rejim dönemini bitiren 1973 seçimleri Bülent Ecevit liderliğindeki Cumhuriyet Halk Partisi’nin (CHP) zaferiyle sonuçlandı. Uzun uğraşılar sonunda CHP – MSP koalisyon hükümeti tarihi yanılgıyı ortadan kaldırma iddiasıyla kuruldu. Bu hükümetin dış politikadaki en önemli çıkışı Kıbrıs Barış Harekâtı (1974) oldu. CHP lideri Ecevit’in Kıbrıs zaferini sandıktan tek başına iktidar olma yolunda kullanarak koalisyonu bozması ülkeyi yeni bir sürece soktu. Türkiye güçlü bir hükümetin olmadığı bu süreçte bir yandan ABD’nin askeri ve ekonomik ambargosu gibi dış kaynaklı problemlerle boğuşurken, bir yandan da yüksek enflasyon, anarşi, yolsuzluk ve yoksulluk gibi iç problemlerle karşı karşıya kaldı. Siyasî cepheleşmenin/kutuplaşmanın sık sık gündeme geldiği 1970’li yılların ikinci yarısındaki en önemli gelişmelerden birisi de Milliyetçi Cephe adıyla tanınan koalisyon hükümetleri oldu. Bu dönemde merkez solu temsil eden CHP’ye karşı siyasi yelpazenin sağında yer alan milliyetçi-muhafazakâr partilerin güç birliği şeklinde ifade edilen Milliyetçi Cephe Hükümetleri iki kez kuruldu. Bu hükümetlerin ilki Mart 1975 – Haziran 1977 tarihleri arasında, ikincisi ise Temmuz 1977 – Ocak 1978 tarihleri arasında Türkiye'yi yönetti. Birinci Milliyetçi Cephe Hükümeti; Adalet Partisi (AP), Cumhuriyetçi Güven Partisi (CGP), Milliyetçi Hareket Partisi (MHP), ve Mili Selamet Partisi (MSP)'den oluşurken, İkinci Milliyetçi Cephe Hükümeti ise AP, MHP ve MSP üçlüsünün bir araya gelmesiyle oluştu. Dönemde AP’nin Kasım 1979 – 12 Eylül 1980 tarihleri arasında tek başına iktidar olduğu MHP ve MSP tarafından desteklenen hükümet kerhen/örtülü Milliyetçi Cephe Hükümeti olarak nitelendi. Demirel 12 Mart 1971’de iktidardan uzaklaştırılmasına rağmen 1970’li yıllarda açık ya da örtülü şekilde oluşturduğu Milliyetçi Cephe Hükümetleri ile dönemin en uzun süreli koalisyonunu kurarak ülkeyi yönetti. Bununla birlikte Milliyetçi Cephe Hükümetlerini oluşturan partilerin önceliklerinin farklılığı dönemde iç politikada ekonomik, siyasi ve sosyal sorunların çözülememesine neden oldu. Dış Politikanın konuları ise Kıbrıs Meselesi ve bunun çevresinde oluşan ABD’nin silah ambargosu, Ege Sorunu, Türkiye-AET ilişkilerinin yeniden düzenlenmesi oldu. Makalede Milliyetçi Cephe Hükümetleri ve uygulamaları döneme ait basın örnekleri ve araştırma inceleme eserlerden faydalanılarak analiz edilecektir.

Turkey’s 1970s have the characteristic of being one of the most depressing years in the Republican era’s political history. The non-partisan government model that emerged in the first years of the period of military tutelage in the form of the “Intermediate Regime” could not solve the main problems of the country and caused them to become even more chronic. The 1973 elections, which ended the Interim Regime period, resulted in the victory of the Republican Pople’s Party (CHP) led by Bülent Ecevit. After long struggles, the CHP – MSP coalition government was established with the claim of eliminating the historical mistake. The most important output of this government in foreign policy was the Cyprus Peace Operation (1974). CHP leader Ecevit’s use of the Cyprus victory to come to power alone from the ballot box and breaking the coalition put the country in to a new process. In this process, in which Turkey did not have a strong government, on the one hand, it struggled with external problems such as the military and economic embargo of the USA, on the other hand, it faced internal problems such as high inflation, anarchy, corruption and poverty. One of the most important developments in the second half of the 1970s, when political confrontation/polarization was frequently on the agenda, was the coalition government known as the Nationalist Front. In this period, the Nationalist Front Government, which are expressed as the union of forces of the nationalist- conservative parties on the right of the political spectrum, against the CHP, which represent the centre-left, were established twice. The first of these governments ruled Turkey between March 1975 and June 1977, and the second between July 1977 and January 1978. First Nationalist Front Government; While the Justice Party (AP), the Nationalist Movement Party (MHP), and the National Salvation Party (MSP), cosisted of the Second Nationalist Front Government, the AP, MHP and MSP came together. The government, in which the AP was in power alone between November 1979 and September 12, 1980 and supported by MHP and MSP was described as a blasphamy/covert Nationalist Front. Although Demirel was removed from power on March 12, 1971, he ruled the country by establishing the longest- lasting coalition of the period with the Nationalist Front Governments, which he formed openly or covertly in the 1970s. However, differences in the priorities of the parties that make up the Nationalist Front Governments caused the economic, political and social problems to be resolved in domestic politics in the period. The subjects of foreign policy were the Cyprus Issue and USA arms embargo formed around it, the Aegean Issue, and the reorganization of Turkey-EEC relations. In the article, the Nationalist Front Governments and their practices will be analyzed by making use of press samples and research studies of the period.