Sosyal medyanın çok katlı pazarlamada kullanımı ve iş tatmini üzerindeki etkileri

Abstract

Kitle iletişim kanallarının bölünmüşlüğü ve reklam mesajlarının çokluğu, doğru hedef kitleye ulaşmayı ve mesajın müşteriler tarafından algılanmasını zorlaştırmaktadır. Bundan dolayı geleneksel medya kanallarında yapılan tutundurma çabaları sorgulanır hale gelirken, sosyal medya ortamları reklam, halkla ilişkiler vb. alanlarda etkili iletişim stratejilerinin üretilmesinde giderek daha fazla önem kazanmaya başlamıştır. Diğer taraftan sosyal medyanın sunduğu çevrimiçi olanaklarla, bireyi içerik üreten, paylaşan, tavsiye eden kısaca interaktif olarak pazarlama sürecini etkileyen aktörler haline getirmesi, satıcı-alıcı ilişkilerine dair paradigmaları değiştirmektedir. Bu potansiyelin ilk farkına varan ve iş süreçlerine uygulayan işletmelerin başında “çok katlı pazarlama” stratejisini kullanan işletmeler gelmektedir. Satış odaklı çok katlı pazarlama sisteminde, bağımsız girişimcilerin performanslarını etkileyen iş tatmin düzeylerinin yükseltilmesi, yeni müşteri ve bağımsız girişimciler kazanma açısından önemlidir. Sosyal medyanın, içerik üretmeye ve anlık etkileşime olanak sağlamasının bağımsız girişimcilerin iş tatminini olumlu etkilediği düşülmektedir. Bu varsayımdan hareketle çok katlı pazarlama stratejisini kullanan küresel bir işletmenin Türkiye’deki serbest girişimcilerinin sosyal medyayı kullanım biçimleri ve bunun iş tatmini üzerindeki etkileri incelenmiştir. Anket yöntemi kullanılarak yapılan araştırmada, serbest girişimcilerin sosyal medyayı, yüz yüze iletişim kadar önemsedikleri fakat iş amaçlı olarak kullanma konusunda yeterli motivasyona sahip olmadıkları gözlemlenmiştir. Bu gözlemi destekleyen regresyon analizlerinde, bağımsız girişimcilerin sosyal medya kullanım düzeylerinin, iş tatmini açıklamada etkili fakat zayıf bir etkiye sahip olduğu ortaya çıkmıştır. Korelasyon analizlerinde ise, sosyal medya kullanım düzeyi ile içsel iş tatmini, dışsal iş tatmini ve genel iş tatmini arasında pozitif doğrusal bir ilişki olduğu anlaşılmıştır.

Scattered and abundant mass communication channels and excessive advertising massages make it difficult to reach the right audience. It also cause the messages not to be recognized properly by the targeted customers. Therefore, besides the promotional efforts of traditional media channels are becoming questionable, the social media platforms have started to gain increasing importance in effective communication strategies in public relations, advertising etc. On the other hand, with online opportunities offered by the social media, individuals have become actors who affect interactive marketing processes. This situation changes the paradigms of vendor-buyer relations. Having realized this potential, network marketers became the front runners in applying social media channels to their business processes. According to sales-oriented network marketing system, raising the independent distributors’ job satisfaction level that affects the performance is important in terms of winning new customers and independent entrepreneurs. Besides classical approaches like job satisfaction, sales commission system, motivation training, holidays, product launches, social media is frequently used by customers and distributors within the same network due to its potential in providing instant interaction. It is deducted that instant interaction provided by social media generates positive impacts on independent distributors’ job satisfaction. In the part of survey, it has been emerged that independent distributors have believed in the importance of social media and social media has reinforced the impact of face to face communication. But they haven’t realized the effect and motivating role of social media in sale and gaining new members. This result has been supported by regression analysis that social media usage level has a weak effect in explaining job satisfaction. According to correlation analysis, there is a positive linear relationship among general job satisfaction, intrinsic job satisfaction and extrinsic job satisfaction with social media usage level.